خرابکاری ها در هنر اغلب انگیزه سیاسی داشته اند. حتی می توانند با نفرت بوده باشند. هنر باید بر احساسات تاثیر بگذارد، و زمانی که این تاثیر باعث خشم شود ممکن است ببینیم چرا بعضی افراد دست به خرابکاری می زنند. آثار با کیفیت بالا برای نشان دادن هویت ملی، نمادهای افرادی که از آنها نگهداری می کنند یا از موزه هایی که در آنها نگهداری می شود، می آیند. مونا لیزا در چندین مورد هدف تخریب قرار گرفته است. یک بار، توسط یک زن در فرانسه که درخواست اقامتش رد شده بود و زمان دیگر، در حالی که به موزه دیگری قرض داده شده بود، توسط کسی که از موزه ملی توکیو ناراضی بود.
اما، در دوسالانه بین المللی سائوپائولو در سال ۱۹۹۶ چیزی غیر معمول اتفاق افتاد. یک نقاشی آسیب دیده بود، نه از خشم، بلکه به خاطر علاقه. و آن چیزی قدرتمند در هنر را نشان داده که ما هنر را به واسطه آن ارج می نهیم.
یکی از نقاشی های سری Torsos اندی وارهول در آن سال دوسالانه بود. این مجموعه شامل نقاشی ها و عکس هایی از زنان و مردان برهنه است که بعضی اوقات از شکل افتاده اند، گاهی اوقات مستقیم، از زیر سینه تا میانه ران گسترش می یابد. کار به نمایش گذاشته شده در سائو پائولو یک مرد برهنه بود که ۶ بار تکرار شده بود.
رئیس موزه هنر کارنگو می گوید« یک روز صبح تماسی داشتم که می گفت: «باور نمی کنی چه اتفاقی افتاده است. یک زن برزیلی دچار احساسات شدیدی نسبت به تابلوی اندی وارهول شده و پایین تنه مرد را بوسیده است. » همان زمان روزنامه برزیلی خبر این اتفاق را با عنوان “درست وسط اولین تابلو torsos، روی شرمگاه” به چاپ رساند.
جسیکا بک کیوریتور موزه اندی وارهول می گوید: Torsos واقعا تحریک کننده و تصاویر خصوصی هستند. فهمیدن اینکه چرا کسی یک حس قوی و واکنش پرشور نسبت به آن دارد آسان است. جرمی که اتفاق افتاده بود نه تا کنون درک شده بود و نه حتی شناخته شده بود، رژ لب هم به راحتی پاک شده بود.
بکستر به یاد می آورد که نگهبانان بینال فیلمی را منتشر کرده بودند از این اتفاق، که شخص مسن تری را نشان میاد در لباس سیاه با جواهرات که نقاشی را می بوسید. او می گوید: “فکر نمی کنم عملی سیاسی در کار بود. فقط آن زن فکر می کرد که تابلو چیز جالبی است”
حالا تصور کنید، واکنش بکستر وقتی مسئول نقاشی ها در موزه اندی وارهول بود و این اتفاق تکرار شد اما این بار رژلب به راحتی پاک نشد.
در سال ۱۹۹۷ موزه اندی وارهول میزبان هفتادو پنجمین مهمانی سالانه شنل شماره ۵ بود. وارهول عادت داشت یک بطری از عطر معروف در بعضی پرینتهایش استفاده کند، که بعدها به عنوان اثر هنری روی جعبه های ویژه عطر استفاده می شدند. این اتفاق معمولی نبود که یکی از مهمانها مست کند، رژلب قرمز شنل را از بسته های هدیه بردارد و به موزه بازگردد تا تابلوی حمام وارهول را ببوسد!
بکستر می گوید: اولین فکرم این بود که چه آدم احمقی. چرا باید کسی یک وان حمام را ببوسد؟ طرفدار بوسیدن الویس یا مرلین مونرو نیستم اما این عمل اصلا معنی نداشت.
نقاشی مورد خطاب این سوال، اثر وان حمام یکی از نقاشی های اندی وارهول است که با دست خودش کشیده، یک بوم با لایه چسب ملایم گسو و طراحی ساده وان حمام که با جوهر کشیده شده. نقاشی مربوط به سالهای ۱۹۶۲/۶۲ زمانی که وارهول در یک خانه مرکز شهری با پروژکتور کار می کرد. وارهول با تبلیغات کار می کند، کارها را با پروژکتور روی بوم می اندازد سپس روی آنها نقاشی می کند.
بکستر می گوید: متاسفانه حلالهای معمولی رژلب را به درون بافت بوم می برند. بوم هر رطوبتی را جذب می کند، بنابراین رژ لب روی سطح بوم پخش می شود و اگر دقت نکنید در حین تلاش برای پاک کردن کار را بدتر کند. مثل اینکه بخواهید رژ لب را ار روی دستمال کاغذی پا کنید.
این چنین رفتارهای مخرب نیاز به راه حلهای ویژه دارند. این روش را از یکی از کارکنان ناسا یادگرفتند. که از اکسیژن اتمی برای پاک کردن کاشی های مقاوم به حرارت در ماهوارها استفاده می کرد. پرتوهای اشعه ماوراء بنفش در جو زمین، O2 را به اتم های اکسیژن فرد تقسیم می کنند. این اتمها بسیار واکنشی دارند و با مواد آلی پیوند دارند. کاشی ها در یک اتاق خلاء قرار گرفته و در معرض اکسیژن اتمی قرار گرفتند و پس از آن که گاز با خاک بر روی سطح واکنش داده شد، با سهولت بیشتر تمیز می شد.
حدود ۸ ساعت زمان برد تا اثر بوسه را پاک کنند، آن هم فیبر به فیبر. از نظر نتیجه نهایی اما خوب بود. این روش همچنین آلاینده های هوا را که در طول سالها اثر را تیره کرده بودند نیز حذف کرد و نتیجه نهایی خیلی تمیز شد.
وان حمام یکی از کارهای وارهول با سطح کمتر نقاشی شده بود که امکان کار کردن را راحت می کرد. در آثار دیگر که کل سطح بوم نقاشی شده کار دشوارتر است و ممکن است به اثر آسیب برسد. بک می گوید: در پایین بوم وارهول نشانه های از حرکت دست وارهول بود که بعد از پاکسازی از بین رفت.
بک اضافه می کند برای یک خرابکار احساساتی انتخاب واضحی نیست، از جهت دیگر وان حمام برای کسی که واکنشهای احساسی صمیمانه ای دارد معنا پیدا می کند. ” من فکر می کنم جالب است که در این تصویر شخصی حضور ندارد. اما به بدن بدون وجود بدن اشاره می کند. وان حمام نمادی از لحظه های خصوصی حمام کردن است. می تواند یک تجربه گمراه کننده یا یک تجربه جنسی هم باشد.
دوباره شخص خاطی بدون اینکه شناسایی شود به مهمانی موزه وارهول بازگشت. یک خرابکار در فرانسه اما خیلی خوش شناس نبود؛ او برای بوسیدن صفحه سفید بوم، کاری از سای تومبلی در سال ۲۰۰۷ دستگیر شد. در جلسه دادگاه، ریندی سم خرابکار، گفت که به شدت تحت تاثیر شور و شوق نسبت به اثر هنری قرار گرفته است، « من فقط آن کار را بوسیدم. این یک عمل عاشقانه است، زمانی که تابلو را بوسیدم، به چیزی فکر نمی کردم. فکر می کردم هنرمند درک خواهد کرد.»
چرا نقاشی موجب اشک شوق می شود؟
عشق به هنر می تواند به روش های دیگری غیر از بوسیدن نشان داده شود. به طور معمولی، مخاطبین در برابر هنر اشک می ریزند، و این نشان میدهد قدردانی از هنر در نهاد بشر وجود دارد. جیمز الکینز در مورد جنبه های مذهبی تحریک احساسات توسط هنر صحبت می کند. خیلی می بینیم که مردم در مقابل مجسمه های مذهبی اشک می ریزند و احساساتشان جریحه دار می شود. بوسیدن مجسمه ها و نماد های مذهبی غیر معمول نیست.
حتی آثار هنری که مذهبی نیستند، تاثیر مشابهی روی بینندگان خود می گذارند. الکینز مثالی از جین دیلنبرگ یکی از مورخان هنری می زند، کسی که پول داده بود برای دیدن روتکو در استودیواش تا به چندین بوم ناتمام نگاه کند. بوم ها تقریبا ۱۵ فوت (۴٫۵ متر) بلند و تیره بودند. استودیو نیز بسیار تاریک بود و دیدن بومها در آن فضای گرفته باعث شد تجربه ای غریب برای دلینبرگ ایجاد کند. الکین می نویسد: آن زن گربه می کرد، دو نفر دیگه برای مدتی به همان حالت مانده بودند. مورخ تاریخی از بیان اشکها به بوم نگاه می کرد و نقاش در حال سیگار کشیدن او را تماشا می کرد. به من گفت در یک لحظه احساسات عجیب و غریبی داشتریال اما بیشتر تسکین دهنده، راحتی کامل و آرامش و لذت خالص است.
بک می گوید او هم این لحظه ها را داشته است. سایه های وارهول، سری ۱۰۲ تایی چاپ با رنگهای یکسان، شمایل سایه ای در پس زمینه تیره، همه این کار را برای او می کنند. نقاشی ها به ندرت به صورت کامل و با هم نمایش داده می شوند، اما حتی ۵۰ عدد یا کمتر و بیشتر فضای یک گالری بزرگ را پر می کند. عظمت آنها می تواند اشک او را دربیاورد. این یک تجربه است که تنها می توانید به صورت شخصی ببینید.
بک می گوید من این آثار را احساسی می بینم. موزه ها مهم هستند زیرا شما می توانید این واکنشهای احساسی، مثبت و هیجان اگیز را داشته باشید. حتی با وجود محدودیت هایی که در چگونه رفتار کردن شما وجود دارد، داشتن دسترسی به اثار می تواند شما را دگرگون کند.
ترجمه از BBC توسط تحریریه مجله فرد